Muqdisho (Benaadir News) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya ayaa habeen hore u yeeray dhamaan xubnaha Golihiisa Wasiirrada, wuxuu ahaa kulan deg deg ah, waa lix cisho kahor furitaanka Baarlamaanka.
Xukuumadda ayaa shirkaan iskugu timid asbuuc kadib markii uu madaxweyne Xasan Sheekh si weyn ugu canaantay Golaha Wasiirrada inay iibin waayeen siyaasadiisa, gaar ahaan inay ka shaqeyn waayeen taageero u raadinta heshiiskii Golaha Wadatashiga Qaran ee la gaaray 27-kii bishii May ee sanadkaan.
Madaxweyne Xasan ayaa weli ka laaban aragtadiisa ah inuu dalka u guuro nidaamka madaxweyne iyo madaxweyne ku-xigeen, iyada oo la baabi’inayo kursiga ra’iisul wasaaraha. Sidoo kale heshiiskaas ayaa muddo kordhin siinaya madaxda maamullada, sidoo kalena dhigaya in dalka uu yeesho laba xisbi siyaasadeed oo heer qaran ah.
Doonista madaxweynaha ayaa la kulantay diidmo badan, waxaase hadda muuqata in aanay dowladda weli ka laaban isku deygaan.
Kulankii habeen hore ee Golaha Wasiirrada, laba qodob ayaa ugu muhiimsana wixii laga hadlay. Mid wuxuu ahaa in loo diyaar-garoobo furitaanka Baarlamaanka iyo sidii loo marin lahaa heshiiska Golaha Wadatashiga Qaran. Midda kalena waa in loo diyaar-garoobo ku biirista Soomaaliya ee dallada bulshada Bariga Afrika oo dhawaan cod loo qaadi doono.
Isku-deyga ay rabto dowladda inay ku meel-mariso heshiiskan waxaa ku hor gudban dhowr caqabadood, waxayna caqabadahaas ka imanayaan dhowr dhinac.
Heshiiska oo isku duuban
Haddii dowladda rabto in la ansixiyo heshiiska oo aan waxba laga beddelin caqabadu waa adkaan doonta.
Tusaale; waxaa jira dad badan oo ogol hanaanka madaxweyne iyo ku-xigeen, balse aan ogoleyn in dalka uu yeesho laba xisbi oo kaliya.
Sidoo kale waxaa jira Xildhibaanno diidan muddo kororsiga maamul-goboleedyada loo sameynaayo, sidaas awgeed waxaa bilaaban doonta in heshiiska wax laga beddelo, haddii xukuumadda ay diidana waa arrin buuq badan dhalin doonta.
Wax ka beddelka Dastuurka
Qoddobada qaar sida in meesha laga saaro xilka ra’iisul wasaaraha, in doorashada noqoto mid dadweyne oo laga guuro nidaamkii baarlamaaniga ahaa iyo arrimo kale oo waxaa ku jira heshiiskan u baahan wax ka beddel dastuur.
In la beddelo qoddob dastuuri ah waxay u baahan tahay saddex meelood, laba meel codadka xildhibaannada baarlamaanka, aad uma sahlana haddii cod sharci ah la aado.
Caqabada kale waa Xildhibaannada sugaya isku shaandheynta xukuumadda.
Xukuumadda waxay keentay mowduucii ugu weyna, waxaa laga guurayaa hanaan soo jiray 63 sanno.
Wuxuu isbeddelkan imaanaya iyada uusan ra’iisul wasaare Xamza wax isbeddel ah ku sameyn Golihiisa Wasiirrada oo ay Xildhibaanno badan u careysan yihiin.
Sidoo kale siyaasiyiinta mucaaradka waa caqabad kale oo haysata heshiiskan, maadaama ay si weyn u diidan yihiin qoddobada qaar.
Si walba, taliska madaxweyne Xasan Sheekh waxay wajahayaan tallaabadii ugu cusleyd tan iyo markii ay xafiiska yimaadeen 15-kii May 2022. Mana cada sida ay Xildhibaannada u laqi doonaan mashruucan.
