Kaaliyaha xoghayaha waaxda maaliyadda Mareykanka Brian E. Nelson ayaa maanta soo gaaray magaalada Muqdisho, waana safarkiisii labaad ee uu ku yimaado qaaradda Afrika.
Mr. Brian E. Nelson, ayaa la kulmay dhiggiisa Soomaaliya iyo Kenya oo ay ka wada hadleen dhinacyada iskaashiga, iyadoo la ballaarinaayo iskaashiyadaasi si looga gudbo caqabadaha iyo in loo tilaabsado fursadaha jira.
Safarka kaaliye Brian E. Nelson, ayaa ku qotoma adkeynta xiriirka maaliyadeed ee Mareykanka la leeyahay qaaradda Afrika.
Shir jiraa’id oo uu qabtay ayuu ku faah faahiyay ujeedka safarkiisa Muqdisho iyo guud ahaan qaaradda Afrika.
Halkan hoose ka akhriso shirka jiraa’id:-
Dhuhur wanaagsan – aad baan ugu faraxsanahay in aan idinla joogno Muqdisho maanta dhammaantiin.
Wa safarkeyga labaad ee aan ku imaado qaaradda Afrika, waxaana la kulmey madaxda Soomaaliya iyo Kenya si aan uga wada hadalno dhinacyada iskaashiga, annagoo ballaarinayno iskaashiyadaasi si aan uga gudubno caqabadaha iyo in aan u tilaabsano fursadaha ina horyaalla.
Sida ay sheegtay Xoghaye Yellen intii ay ku guda jirtay socdaalkeedii qaaradda horraantii sanadkan, Afrika waxa ay qeyb weyn ka qaadan doontaa mustaqbalka dhaqaalaha adduunka. Safarka Xoghaye Yellen, iyo safarkaygii labaad ee qaarada, waxay muujinaysaa ka go’naansha Waaxda Maaliyadda ee Mareykanka in la sii qoto dheereeyo xiriirkeena maaliyadeed ee aan la leenahay qaaradda oo dhan.
Muhiimadda ugu weyn ee kulamadii aan ku qabtay Muqdisho iyo Nairobi ayaa ahaa mid aan kaga wada hadlaynay sidii aan u xoojin lahayn iskaashigeena ee ka hortagga maalgelinta argagixisada gobolka.
Si taas loo gaaro, galinka dambe ee maanta, xafiiskayaga Xakamaynta Hantida Dibadda (OFAC) ayaa magacaabi doonta shaqsi caan ah oo ah maalgeliyaha argagixisada, magacaabidtiisna waxay taageero u tahay dadaaladda Soomaaliya iyo Kenya ee lagu dhabar jibinaayo maalgelinta argagixisada.
Maanta waxaan kala hadlay madaxda Soomaaliya sidii aan isaga kaashan lahayn sii kordhinta saameynta arrintan ee lagu beegsanayo argagixisada ku dhaqan Soomaaliya.
Saamaynta ugu badan ee cunaqabataynta aan soo rogno waxaa la helaa markii aan la shaqeyno saaxiibadayada. Waxaan kala hadlay maamulada Soomaaliyeed ee heerka ugu sareeya in ay muhim tahay in aan goor hore xogta wadaagno iyo in la fududeeyo baaritaanada lana fuliyo tilaabooyinka ka dhanka ah maalgeliyayaasha iyo kuwa fududeeya falalka argagixisada.
Kulamadii aan la yeeshay Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo kuwa kale, waxaan ka wada hadalnay saddex arrimood oo waaweyn. Kow: horumarka laga gaarayo dhisidda awoodda lagula dagaalamayo lacagaha la dhaqo iyo maalgelinta argagixisada. Midda labaad: horumarka lagu horumarinayo dib-u-habaynta muhiimka ah ee u oggolaanaysa Soomaaliya in ay dakhligeeda u isticmaasho horumarinta dhaqaalaheeda halkii ay ku bixin lahayd deymaha. Iyo seddexaad: istaraatiijiyad cusub oo ka timid waaxdeena oo ku saabsan wax ka qabashada khatarta dhaqaale, si aan u fududeyno howlaha xawaaladaha iyo gargaarka bini’aadantinimo ee jaaliyadaha qurba-joogta ah ee ku dhaqan Maraykanka. Hagaajinta kontaroolada Soomaaliya u leedahay la dagaalanka lacagaha la dhaqo, maalgelinta argagixisada, fidinta maalgelinta, iyo khataraha ka timaada kadhuumashada cunaqabataynta waxay kalsooni ku beereeysa waaxda bangiyada Maraykanka, taaso tuseysa in waaxda maaliyadda ee Soomaaliya la kormeero laguna nidaamiyo si waafaqsan heerarka caalamiga ah iyo kuwa gudaha.
Ugu dambayntii, dib-u-habayntan nidaamsan ayaa u sahleysa in maamulada iyo ganacsiyada gaarka loo leeyahay ay ka ilaaliyaan qaybta maaliyadda ee Soomaaliya xad-gudubyada maalgeliyayaasha argagixisada, kuwa musuqmaasuqa wada, iyo dembiilayaasha kale. Mas’uuliyiinta heerka ugu sareysa ayaa ka dhawaagiyay sida ay uga go’an tahay in mudnaanta la siiyo dhammaan dadaalada dowladda ee loo baahan yahay in lagu hormariyo isbedelladan
Laakiin safarkaygu kuma koobnayn kaliya ah shirarka dawladda. Waxaan la kulmey wakiilo ka socota qaybaha adeegyada bangiyada iyo xawaladaha Soomaaliya. Shirkadahan sida gaarka ah loo leeyahay ee safka hore ku jira waxay door muhiim ah ka ciyaaraan la dagaalanka lacagaha la dhaqo iyo maalgelinta argagixisada, ayaga oo la shaqaynaya maamulada maxalliga ah.
Waaxda Maaliyadda waxay si dhow ula shaqeysaa hay’adaha maaliyadeed si aan u wadaagno macluumaadka ku saabsan dhaqdhaqaaqyada sharci darrada ah iyo in la hirgeliyo xeerarka AML/CFT.
Kahor intaanan su’aalaha u dhaadhicin, aan sidoo kale wax ka dhaho saameynta dagaalka sharci darrada ah ee Ruushka ee Ukraine: dagaalku waxa uu weli dhaawacaya dalalka Afrika, Geeska Afrikana waxa soo food saartay cuno yari iyo macaluul baahsan. Waaxda Maaliyadda ayaa qaaday tillaabooyin aan horay loo arag si loo hubiyo in cunada iyo kala iibsiga ku saleysan gargaarka bini’aadanimada ay u socdaan si caqabad la’aan ah.
Tan iyo bilowgii hore, waxaan wax ka badilnay cunaqabataynta aan ku soo rognay Ruushka ee haga cunada, beeraha, iyo macaamilada bani’aadamnimada.
Tani waa kudbad gaaban oo ku saabsan nuxurka safarkeyga, iyo sidoo kale in aan si xoogino iskaashiga aan la leenahay qaaradda Afrika si loo dhiso xiriir dhaqaale, kana jawaabno caqabadaha adag ee gobolka, iyo aqoonsiga fursadaha aan uga faa’iidaysan karno firfircoonida ganacsi ee gobolkan iyo guud ahaan qaaradda. Waan ku faraxsanahay inaan su’aalihiin ka jawaabo.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo la kulmay Kuxigeenka Wasaaradda Maaliyada Maraykanka ee Arrimaha argagixisada iyo ka hortagga maalgelintooda Mudane Brian Nelson ayaa soo bandhigay tallaabooyina dowladda Soomaaliya ay ku wiiqday dakhliga iyo dhaqaalaha Alshabaab.
Madaxweynaha ayaa tilmaamay in xeerarka iyo shuruucda loo jideeyey cunaqabateynta maaliyadeed ee argagixisada iyo tallaabooyinka sirdoon ee lagu burburiyey ilaha-dhaqaale ee ay ku tiirsanaayeen ay soo dedejisay guulaha laga gaaray furimaha dagaalka iyo xoreynta gobolada dalka qaarkood.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kala hadlay Kuxigeenka Xoghayaha Maaliyada Maraykanka ee Arrimaha argagixisada iyo ka hortagga maalgelintooda Brian Nelson iskaashiga Soomaaliya iyo Maraykanka ee cunaqabateynta maaliyadeed ee argagixisada, doorka ay ka qaadanayaan wajiga Labaad ee howlgalka dalka lagaga xoreynayo al-shabaab iyo hormarka laga sameeyay barnaamijka deyn cafinta Soomaaliya.
Dhankiisa, Brian Nelson ayaa uga mahadceliyey Madaxweynaha soo dhaweynta iyo kulanka ay yeesheen, waxa uuna sheegay in nabadda iyo xasilloonida Soomaaliya ay aas-aas u tahay nabadda Gobolka iyo Adduunka, sidaas daradeed ay ka go’antahay dalkiisa in ay ka gacan siiyaan dowladda Soomaaliya ka hortaga lacagaha sharicdarada iyo ladagaallanka argagixisada.
Xafiiska Shabakada Allbanaadir.com
Muqdisho Somalia
Allbanaadir@live.com
